FastNews-ը նախորդ հրապարակման մեջ ներկայացրել էր հայկական ֆուտբոլի ամենատիտղոսակիր ֆուտբոլիստներին: Այսօր կանդրադառնանք այն մարզիչներին, որոնց հաջողվել է իրենց գլխավորած թիմերին արժանացնել հայկական ֆուտբոլում խաղարկվող գլխավոր տիտղոսներին՝ Հայաստանի չեմպիոնի, գավաթակրի և սուպերգավաթակրի պատվավոր կոչումներին:

Մինչև օրս ՀՀ առաջնություններին, գավաթի և Սուպերգավաթի խաղարկություններին մասնակցած թիմերի մարզիչներից 32-ին է հաջողվել իրենց սաներին տիտղոսների արժանացնել: Նրանցից 8-ը՝ Վարդան Մինասյանը, Վարուժան Սուքիասյանը, Խորեն Հովհաննիսյանը, Վարդան Բիչախչյանը, Աբրահամ Խաշմանյանը, Սարգիս Հովսեփյանը, Օսկար Լոպեսն ու Միխայ Ստոյկիցան արժանացել են հայկական ֆուտբոլում խաղարկվող 3 տիտղոսներին էլ:

Յուրօրինակ ռեկորդակիրը Վարդան Մինասյանն է, որի գլխավորած թիմերն ընդհանուր առմամբ 14 տիտղոս են նվաճել: Նրա սաներն առավել հաճախ՝ 6 անգամ չեմպիոն են հռչակվել, 3 անգամ պատվո շրջան են կատարել Հայաստանի գավաթով,  5 անգամ էլ նվաճել են Սուպերգավաթը:

Վարդան Մինասյանը ռեկորդակիր է նաև միևնույն թիմին տիտղոսների արժանացնելու քանակով: Նրա գլխավորությամբ «Փյունիկը» 10 տիտղոս է նվաճել՝ 4-ական անգամ հռչակվելով Հայաստանի չեմպիոն և սուպերգավաթակիր, 2 անգամ էլ տիրելով ՀՀ գավաթին:

Հայկական ֆուտբոլում Վարդան Մինասյանի մարզչական կարիերան շատ հաջող է սկսվել: 2003թ. մրցաշրջանի կեսին վնասվածքի պատճառով ավարտելով ֆուտբոլիստի կարիերան, «Փյունիկի»  29-ամյա ավագն ընդգրկվեց հարազատ թիմի մարզչական շտաբում: Իսկ երբ 2004թ. առաջնության 8-րդ տուրից հետո  գլխավոր մարզիչ Միխայ Ստոյկիցան հեռացավ «Փյունիկից», Մինասյանը ստանձնեց թիմի ղեկը: Նրա նորամուտը պարզապես ցնցող էր: «Փյունիկը» 9-րդ տուրից սկսած 16 անընդմեջ հաղթանակ տոնեց, ինչը ՀՀ առաջնություններում մինչև օրս չգերազանցված ռեկորդ է: «Փյունիկը» հերթական անգամ արժանացավ ոսկե մեդալների, իսկ 30-ամյա Վարդան Մինասյանը դարձավ Հայաստանի չեմպիոն թիմ պատրաստած ամենաերիտասարդ մարզիչը: Այդ ցուցանիշը մինչև օրս չի գերազանցվել:

Խորեն Հովհաննիսյանից հետո, որը 1990-ականներին «Փյունիկում»  խաղացող-մարզչի կարգավիճակում էր, Մինասյանը 2-րդն էր, որ չեմպիոնի տիտղոսին արժանացել էր թե որպես ֆուտբոլիստ, թե որպես գլխավոր մարզիչ: Հետագայում նրա օրոք փյունիկցիները ևս 9 տիտղոս նվաճեցին:

Մարզչական կարիերայի հաջորդ 4 տիտղոսները Մինասյանը նվաճել է «Արարատ-Արմենիայի» ֆուտբոլիստների հետ: 2018թ. գլխավորելով նորաստեղծ թիմը, Մինասյանն իր սաներին երկու տարի անընդմեջ չեմպիոնական բարձունքին հասցրեց, նաև մեկ անգամ նրանց հետ պատվո շրջան կատարեց Սուպերգավաթով: Փորձառու ու հմուտ մասնագետն առայժմ իր վերջին տիտղոսը նվաճել է նախորդ մրցաշրջանում՝ «Արարատ-Արմենիային» առաջին անգամ արժանացնելով Հայաստանի գավաթակրի կոչմանը:

Մարզչական կարիերայում նվաճած տիտղոսների քանակով երկրորդ հորիզոնականում Վարուժան Սուքիասյանն է, որի սաներն ընդհանուր առմամբ 9 անգամ են հաղթող դարձել տարբեր մրցաշարերում: Փորձառու մասնագետը ռեկորդակիր է գավաթի մրցաշարերում հասած հաջողությունների թվով: Նրա գլխավորած թիմերը բոլորից հաճախ՝ 4 անգամ նվաճել են պատվավոր մրցանակը:

Վարուժան Սուքիասյանը Հայաստանի առաջին գավաթակիր «Բանանցի» գլխավոր մարզիչն էր: Նրա օրոք հատկապես մեծ հաջողությունների է հասել  «Ցեմենտը»: 1998թ. «Ցեմենտը» յուրօրինակ հեթ-տրիկ ձևակերպեց՝ նվաճելով Հայաստանի չեմպիոնի, գավաթակրի և սուպերգավաթակրի տիտղոսները: Հաջորդ մրցաշրջանում թիմը կրկին գավաթակիր դարձավ, իսկ 2000թ. 2-րդ անգամ չեմպիոն հռչակվեց:

Գավաթային 4-րդ տիտղոսը Վարուժան Սուքիասյանը նվաճեց 2008թ. «Արարատի» հետ, որը մինչև այդ վերջին անգամ պատվավոր մրցանակին արժանացել էր 11 տարի առաջ՝ 1997թ.:

Իր վերջին հաջողությունները Վարուժան Սուքիասյանը գրանցել է 2017/18թթ. մրցաշրջանում «Ալաշկերտում»՝ թիմին արժանացնելով ՀՀ չեմպիոնի և սուպերգավաթակրի տիտղոսներին: Փորձառու մարզչի գլխավորությամբ տիտղոսներ են նվաճել 4 թիմեր: Այդ ցուցանիշով Վարուժան Սուքիասյանը յուրօրինակ ռեկորդակիր է:

Իսկ ահա Անդրանիկ Ադամյանի բոլոր նվաճումները կապված են հարազատ «Շիրակի» հետ, որի ղեկը նա անփոփոխ գլխավորել է 13 տարի անընդմեջ (1992-2004թթ.): Նրա գլխավորությամբ շիրակցիները 3-ական անգամ նվաճել են Հայաստանի չեմպիոնի և սուպերգավաթակրի տիտղոսները:

Իսկ ահա Հայաստանի գավաթակիր դառնալու Անդրանիկ Ադամյանի 3 փորձերն էլ անհաջողության են մատնվել: 1993 և 1994թթ. գավաթի եզրափակչում «Շիրակը» պարտվել է «Արարատին», իսկ 1999թ. գավաթը զիջել է «Ցեմենտին»:

«Շիրակի» կենսագրությունում այդ բացը հետագայում լրացրեց թիմի նախկին խաղացող, Անդրանիկ Ադամյանի նախկին սան Վարդան Բիչախչյանը, որին հաջողվեց ի վերջո իրականացնել Հայաստանի գավաթը նվաճելու գյումրեցիների վաղեմի երազանքը, այն էլ 2 անգամ:

2012թ. գարնանը Վարդան Բիչախչյանի գլխավորությամբ «Շիրակն» իր պատմության մեջ առաջին անգամ նվաճեց Հայաստանի գավաթը՝ եզրափակչում նվազագույն հաշվով հաղթելով «Իմպուլսին»: Իսկ 2012/13թթ. առաջնությունում 14 տարվա ընդմիջումից հետո գյումրեցիները կրկին ուժեղագույնը ճանաչվեցին՝ դառնալով Հայաստանի քառակի չեմպիոն: 2013թ. աշնանն էլ «Շիրակն» իր պատմության մեջ 4-րդ անգամ նվաճեց Հայաստանի Սուպերգավաթը:

Բիչախչյանի գլխավորությամբ «Շիրակը» 5-րդ տիտղոսին արժանացավ 2017թ՝ դառնալով Հայաստանի կրկնակի գավաթակիր: 4 տարի անց Բիչախչյանին հաջողվեց արարատցիներին պարգևել Հայաստանի գավաթը նվաճելու բերկրանքը, ինչը վերջին անգամ թիմի ֆուտբոլիստները զգացել էին 13 տարի առաջ՝ 2008թ: Գավաթային այդ հաջողությունն առայժմ վերջինն է Բիչախչյանի մարզչական կարիերայում:

Հայաստանում աշխատած այլազգի մարզիչներից առայժմ 8-ին է հաջողվել տիտղոսակիր դառնալ: Նրանցից առավել հաջողակ են գտնվել արգենտինացի Օսկար Լոպեսը, ռումինացի Միխայ Ստոյկիցան ու սլովակ Ժոլտ Հոռնյակը, որոնք իրենց գլխավորած թիմերի հետ 3-ական տիտղոս են նվաճել: Տպավորիչ է հատկապես Լոպեսի ցուցանիշը, որի գլխավորությամբ «Փյունիկը» 2002թ. յուրօրինակ հեթ-տրիկ գրանցեց՝ նվաճելով Հայաստանի չեմպիոնի, գավաթակրի և սուպերգավաթակրի տիտղոսները:

Եթե նշվածներից առաջին երկուսը հաջողության են հասել «Փյունիկի» ղեկին, ապա Հոռնյակի գլխավորությամբ «Բանանցն» իր պատմության մեջ ամենանշանակալի հաջողությանն է հասել՝ հռչակվելով 2013/14թթ. չեմպիոն: Ի դեպ, հենց Հոռնյակի օրոք է «Բանանցն» առաջին անգամ նաև սուպերգավաթակիր դարձել:

2014թ. գրանցած այդ հաջողությունից հետո «Ուրարտուն» ևս 2 անգամ մրցավեճի է բռնվել Սուպերգավաթի համար, սակայն մրցանակը զիջել է մրցակցին: Հավելենք, որ սլովակ մարզիչն իր առաջին տիտղոսը նվաճել է «Միկայում»՝ 2012թ. թիմին դարձնելով Հայաստանի սուպերգավաթակիր:

Հետաքրքիր է, որ «Ուրարտուն» չեմպիոնական 2-րդ տիտղոսն էլ նվաճել է այլազգի մարզչի՝ ռուս Դմիտրի Գունկոյի գլխավորությամբ: Բացի նրանցից, այլազգի մարզիչներից չեմպիոն թիմ է պատրաստել նաև հոլանդացի Հենկ Վիսմանը՝ 2005թ. հաջողության հասնելով «Փյունիկի» ղեկին:

FastNews-ը ներկայացնում է այն մարզիչների ցանկը, որոնց գլխավորած թիմերը հայկական ֆուտբոլում տիտղոսների են արժանացել:

Մարզիչներ	Չ	Գ	Ս	ԸՆԴ
1. Վարդան Մինասյան	6	3	5	14
2. Վարուժան Սուքիասյան	3	4	2	9
3. Անդրանիկ Ադամյան	3	-	3	6
4. Վարդան Բիչախչյան	1	3	2	6
5. Խորեն Հովհաննիսյան	3	1	1	5
6. Աբրահամ Խաշմանյան	2	1	1	4
7. Սարգիս Հովսեփյան	1	2	1	4
8. Սամվել Դարբինյան	2	1	-	3
9. Եղիշե Մելիքյան	2	-	1	3
10. Արմեն Սարգսյան	1	2	-	3
11. Օսկար Լոպես	1	1	1	3
12. Միխայ Ստոյկիցա	1	1	1	3
13. Ժոլտ Հոռնյակ	1	-	2	3
14. Արմեն Ադամյան	-	2	1	3
15. Դմիտրի Գունկո	1	1	-	2
16. Արմեն Գյուլբուդաղյանց	1	-	1	2
17. Էդուարդ Մարգարով	-	2	-	2
18. Արկադի Անդրեասյան	-	1	1	2
19. Իգոր Պիկուշչակ	-	1	1	2
20. Սամվել Պետրոսյան	1	-	-	1
21. Սևադա Արզումանյան	1	-	-	1
22. Հենկ Վիսման	1	-	-	1
23. Ալեքսանդր Գրիգորյան	1	-	-	1
24. Յան Պոշտուլկա	-	1	-	1
25. Արմեն Շահգելդյան	-	1	-	1
26. Ռաֆայել Նազարյան	-	1	-	1
27. Տիտո Ռամալյո	-	1	-	1
28. Աշոտ Բարսեղյան	-	1	-	1
29. Սուրեն Բարսեղյան	-	1	-	1
30. Վահե Գևորգյան	-	1	-	1
31. Սերգեյ Էրզրումյան	-	-	1	1
32. Արսեն Հովհաննիսյան	-	-	1	1