Ծիծեռնակաբերդ բլրի վրա գտնվող Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը դարձել է Երևանի ամենահայտնի վայրերից մեկը: Այստեղ ամեն տարի ապրիլի 24-ին հազարավոր մարդիկ են հավաքվում՝ իրենց հարգանքի տուրքը մատուցելու 1915 թվականին Օսմանյան կայսրության ջարդերի արդյունքում զոհված մոտ 1,5 մլն հայերին:

Ահա մի քանի փաստ հայտնի հուշահամալիրի մասին՝

1. Բլուրը, որի վրա կանգնած է հուշահամալիրը, կոչվում է Ծիծեռնակաբերդ, քանի որ ըստ ավանդության այստեղ գտնվող ծիծեռնակները օգնում էին սիրո աստվածուհի Աստղիկին և պատերազմի աստված Վահագնին միմյանց լուրեր փոխանցել:

2. Հուշարձանը կառուցվել է 1964-1967 թթ.-ին՝ քանդակագործ Վան Խաչատրյանի, ճարտարապետներ Արթուր Թարխանյանի և Սաշուր Քալաշյանի նորկայացրած նախագծով: Հանդիսավոր բացումը տեղի է ունեցել 1967թ.-ի նոյեմբերի 29-ին:

3. Այս հուշահամալիրի կառուցմանը մասնակից են եղել նաև մի շարք ուսանողներ ու աշակերտներ: Երևանի նախկին փոխքաղաքապետ Վազգեն Պետրոսյանը մի առիթով նշել է, որ շատերը նույնիսկ գիշերում էին այնտեղ: 

4. Վան Խաչատրյանն ասել է, որ սկզբում նպատակ կար Դեր-Զորի անապատի նմանությունը ստանալ. «Առաջարկել էինք հուշարձանի ամբողջ տարածքը ծածկել մազութով, որպեսզի հետագայում բուսականություն չաճեր, այնուհետև լցնել Ծիծեռնակաբերդի բլրին թափված ժանգոտ քարաբեկորներ՝ շեշտելու Դեր-Զոր անապատի ամայությունն ու սարսուռը: Գլխավոր տարրը՝ խաչը, որոշել էինք փորել գետնի մեջ: Պատերն ամբողջությամբ խաչքարեր էին լինելու: Մարդիկ աստիճաններով պետք է իջնեին խաչի մեջ՝ մոմերը ձեռքներին: Հիմնական գաղափարը խաչված ազգն էր»:

5. Հուշահամալիրը բաղկացած է 3 հիմանական կառույցներից՝ Հավերժության տաճար, «Վերածնվող Հայաստան» հուշասյուն և Հուշապատ:

6. Հավերժության տաճարը բաղկացած է 12 սյուներից: Ժողովրդի կարծիքով դրանք խորհրդանշում են Արևմտյան Հայաստանոի 12 խոշորագույն նահանգները: Սակայն նման բան լինել չի կարող, քանի որ Թուրքիայի կազմում գտնվող Արևմտյան Հայաստանում եղել է 6 խոշոր նահանգ: Ճարտարապետ Սաշուր Քալաշյանը մի առիթով ասել է. «Մարդիկ կան, որ ասում են` այդ 12 սյուները Արևմտյան Հայաստանի 12 վիլայեթներն են կամ 12 առաքյալները: Նման բան չկա: Ինձ համար կարևոր է կոթողի հարմոնիան: Մենք փորձել ենք մի քանի տարբերակ` չորս, ութ, տասնվեց սյուներ, բայց ամենագեղեցիկը եղավ տասներկուսով»։ 

7. Հուշարձանի կենտրունում վառվում է անմար կրակը, որը «պահպանելը» բարդ էր 1990-ականներին, քանի որ չկար գազ ու լույս: Սակայն ստացվեց և 1993-ին գազ ու լույս չունեցող Հայաստանում կրակն անմար պահվեց: 

8. Ծիծեռնակաբերդի համալիրն օրինակ է ծառայել հետագայում կառուցված շատ այլ հուշարձանների համար, որոնց թվում է նաև Հոլոքոստին նվիրված մի շարք հուշարձաններ։

9. 1995 թվականին հուշահամալիրի տարածքում բացվեց փոքր ստորգետնյա թանգարան, որտեղ կարելի է տեղեկություններ գտնել 1915 թվականի իրադարձությունների մասին։

10.  2010 թվականից ծաղիկները, որ հավաքվում են ամեն տարվա ապրիլի 24-ին, առանձնացնում են՝ թերթիկները անջատելով ցողունից։ Ցողուններից պատրաստում են պարարտանյութ՝ հուշահամալիրի հարակից հողի համար, իսկ թերթիկներից պատրաստում են վերամշակված թուղթ, որը օգտագործվում է հուշահամալիրի թանգարանում։