Աֆղանական ծագմամբ ամերիկացի գրող Խալեդ Հոսեյնիին միջազգային ճանաչում է բերել 2003-ին լույս ընծայած «Օդապարուկ թռցնողը» վեպը, որի հիման վրա 2007-ին ռեժիսոր Մարկ Ֆոստերը նկարահանել է համանուն ֆիլմը (The Kite Runner):
Իր էթնիկ փուշտունական ծագման մասին Հոսեյնին ասում է. «Ես զտարյուն ինչ որ մեկը չեմ ... Իմ ներսում փուշտունական ծագում կա»։
VNews Culture-ն առանձնացրել է գրողի ստեղծագործությունները, որոնք թարգմանվել են հայերեն՝
«Օդապարուկ թռցնողը»
«Օդապարուկ թռցնողը» Հոսեյնիի առաջին վեպն է, լույս է տեսել 2003 թվականին «Riverhead Books» հրատարակչության միջոցով:
Վեպն Աֆղանստանի Քաբուլ քաղաքում ապրող Ամիր անունով տղայի և նրա ամենամտերիմ ընկերոջ՝ Հասանի մասին է, որն Ամիրի հոր ծառայի տղան էր։ Ամիրն ու Հասանը ծնված օրվանից անբաժան են և իրենց մանկության գրեթե յուրաքանչյուր պահը միասին են անցկացրել։ Այնուամենայնիվ, մի օր, երբ Ամիրն ականատես է լինում Հասանի հանդեպ գործադրվող դաժան բռնությանը, ոչինչ չի ձեռնարկում, փոխարենը նպաստում է Հասանի և նրա հոր հեռանալուն՝ սեփական մեղքի զգացումից ազատվելու համար։ Դեպքի հետ կապված հիշողությունները և խղճի խայթը հետապնդում են Ամիրին երկու տասնամյակ՝ մինչ այն օրը, երբ նա իր խնամքի տակ է վերցնում սպանված Հասանի որդուն․․․
«Օդապարուկ թռցնողը» միջազգային բեսթսելլեր է՝ գրեթե երկու տարի զբաղեցնելով «The New York Times»-ում բեսթսելլերների առաջին հորիզոնականը։ Գիրքն ամբողջ աշխարհում վաճառվել է մոտ 38 միլիոն օրինակ:
Վեպը հայ ընթերցողին է ներկայացրել «Զանգակ» հրատարակչությունը՝ 2017 թվականին։ Հայերեն թարգմանության հեղինակն է Մարիա Սադոյանը։
Մեջբերումներ՝
«Հազար չքնաղ արևներ»
«Հազար չքնաղ արևներ» վեպը լույս է տեսել 2007 թվականին: Այն քսաներորդ դարի երկրորդ կեսի Աֆղանստանի մասին է՝ աֆղան կանանց աչքերով՝ իրենց դժվարությունների և տանջանքների մասին:
Այս ստեղծագործությունը նույնպես դարձել է The New York Times-ի բեսթսելլեր՝ լույս ընծայումից հետո հաջորդած տասնհինգ շաբաթների ընթացքում։ Վաճառվել է շուրջ 1 միլիոն օրինակով:
Վեպը հայերեն է լույս տեսել 2020 թվականին՝ կրկին Մարիա Սադոյանի թարգմանությամբ։
Մեջբերումներ գրքից՝ թալիբների, աֆղանների, արգելքների մասին
«Մեր հայրենիքն այժմ անվանվում է Աֆղանստանի Իսլամական Էմիրություն: Սրանք են օրենքները, որոնք մենք սահմանում ենք, իսկ դուք պետք է կատարեք.
• Բոլոր քաղաքացիները պետք է օրը հինգ անգամ աղոթեն: Եթե աղոթքի ժամն է, իսկ դուք այլ գործով եք զբաղված, ծեծի կենթարկվեք:
• Բոլոր տղամարդիկ պետք է մորուք պահեն: Ճիշտ երկարությունը պետք է լինի ծնոտի տակ առնվազն մեկ սեղմված բռունցքի երկարության: Եթե չպահեք, ծեծի կենթարկվեք:
• Բոլոր տղաները պետք է չալմա դնեն: Առաջինից վեցերորդ դասարանի տղաները դնելու են սև չալմա, բարձր դասարաններինը՝ սպիտակ: Բոլոր տղաները հագնելու են իսլամական հագուստ: Վերնաշապիկի կոճակները պետք է կոճկված լինեն:
• Երգելն արգելված է:
• Պարելն արգելված է:
• Արգելվում է խաղաքարտ խաղալ, շախմատ խաղալ, խաղադրույքներ անել և օդապարուկ թռցնել:
• Արգելվում է գրքեր գրել, ֆիլմեր դիտել և նկարներ նկարել:
• Եթե թութակ պահեք, ծեծի կենթարկվեք: Ձեր թռչունները կսպանվեն:
• Եթե գողանաք, ձեր դաստակը կկտրվի: Եթե նորից գողանաք, ձեր ոտքի թաթը կկտրվի:
• Եթե դուք մահմեդական չեք, մի՛ աղոթեք այնտեղ, որտեղ ձեզ կարող են տեսնել մահմեդականները: Այլապես դուք ծեծի կենթարկվեք և բանտ կնստեք: Եթե փորձեք մահմեդականին ձեր հավատքին վերափոխել, մահապատժի կենթարկվեք:
Ուշադրությո՛ւն կանանց:
• Դուք պետք է միշտ ձեր տանը մնաք: Կանանց հարիր չէ աննպատակ շրջել փողոցներով: Եթե դուրս եք գալիս, ձեզ պետք է ուղեկցի մահրամը՝ արական սեռի ազգականը: Եթե ձեզ մենակ գտնեն փողոցում, ծեծի կենթարկեն ու տուն կուղարկեն:
• Դուք ոչ մի դեպքում չպետք է ցույց տաք ձեր դեմքը: Դրսում պետք է հագնեք բուրքա: Եթե չհագնեք, դաժան ծեծի կենթարկվեք:
• Շպարվելն արգելվում է:
• Զարդեղենն արգելվում է:
• Հմայիչ հագուստ հագնել չի կարելի:
• Չի կարելի խոսել, եթե ձեզ հետ չեն խոսում:
• Տղամարդկանց աչքերի մեջ նայել չի կարելի:
• Հանրային վայրում ծիծաղել չի կարելի: Եթե ծիծաղեք, ծեծի կենթարկվեք:
• Եղունգները ներկել չի կարելի: Եթե ներկեք, կկորցնեք մատը:
• Աղջիկներին արգելվում է դպրոց հաճախել: Աղջիկների համար բոլոր դպրոցները անմիջապես փակվելու են:
• Կանանց արգելվում է աշխատել:
• Եթե դուք դավաճանեք ձեր ամուսնուն, կքարկոծվեք մինչև մահ: Լսե՛ք: Լա՛վ լսեք: Հնազանդվե՛ք: Ալլահ–ու–աքբա՛ր»:
«Եվ արձագանքեցին լեռները»
«Եվ արձագանքեցին լեռները» համաշխարհային բեսթսելլեր է, որի հիմքում աֆղանական ընտանիքների պատմությունն է: Վեպը Հոսեյնիի առաջին ստեղծագործությունն է, որն ուղղակիորեն կապված չէ թալիբանների հետ: Այն հեղինակի երրորդ գիրքն է և շեղվում է առաջին երկու գրքերի ոճից, որոնք չէին կենտրոնանում կոնկրետ որևէ կերպարի վրա։ Գիրքը նման է կարճ պատմությունների հավաքածուի՝ կազմված 9 գլխից, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի առանձին կերպար: Սյուժեի առանցքային գիծը 10 տարեկան Աբդուլլայի և նրա 3 տարեկան քրոջ՝ Փարիի ճակատագիրն է։
Վեպը թարգմանվել է շուրջ 40 լեզվով: Այն հայ ընթերցողին է ներկայացրել «Զանգակ» հրատարակչությունը՝ Անուշ Սեդրակյանի թարգմանությամբ՝ 2016 թվականին:
Մեջբերումներ՝
