Այսօր բալետի համաշխարհային օրն է։ Օրվա առիթով VNews Culture-ի զրուցակիցն է ՀՀ օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի բալետային թատերախմբի մենակատար Անդրանիկ Աբովյանը: Անդրանիկն Ազգային թատրոնում պարել է բազմաթիվ ներկայացումներում, մասնակցել մի շարք միջազգային մրցույթների, որոնցից են՝ Սոչիում կայացած Յուրի Գրիգարովիչի անվան պարի միջազգային մրցույթը, որտեղ արժանացել է դափնեկրի կոչման, Չինաստանում կայացած «GIDC» պարի միջազգային մրցույթը (1-ին մրցանակ):
Անդրանիկ, ասում են՝ դու այն արտիստներից ես, որը միշտ ժպտում է՝ միջանցքում, փորձերին, կուլիսներում, ու միշտ բոլորին դրական էներգիա ես փոխանցում:
-Այո, ճիշտ է, բայց ժպտալը դեռ ոչինչ չի նշանակում (Ծիծաղում է - Հեղ․): Փորձում եմ միշտ ուրախ լինել, միշտ ընկերներիս կողքին լինել, իրենց «դուխ» տալ, ոգևորել, փորձում եմ միշտ լավ տրամադությամբ լինել ու շրջապատիս տրամադրությունն էլ բարձրացնել:
Դա օգնո՞ւմ է:
-Լավ տրամադրությունն ու դրական էներգիան շատ են օգնում: Շատ կարևոր է, երբ ընկերներդ հետդ են՝ թե՛ փորձերին, թե՛ կուլիսներում, թե՛ ներկայացմանը: Ներքուստ ուժ է տալիս, վստահությունն է կրկնապատկվում:
«Ռոմեո և Ջուլիետ»-ի փորձերը՝ Ռոմեոյի դերում
Պատահո՞ւմ է, որ կեղծ ես ժպտում կամ տրամադրություն չունես, բայց պետք է ժպտալ:
-Չէ, ես միշտ անկեղծ եմ թե՛ կոլեկտիվի, թե՛ իմ ընկերների հետ:
Բեմում է՞լ ես անկեղծ:
-Միշտ, եթե անկեղծ չլինես, հանդիսատեսը դա կզգա: Շատ ակնհայտ երևում է կեղծը, արհեստականը: Եթե անկեղծ չլինես, ներկայացումը չի ստացվի, կերպարդ չի ընկալվի:
Իսկ թատրոնում ինչպիսի՞ մթնոլորտ է:
-Աշխատանքային, լարված: Ինչ վերաբերում է միջանձնային հարաբերություններին, կբնութագրեի նորմալ, ընկերական:
Ընդհանրապես բալետի արտիստները կարո՞ղ են իրար հետ ընկերություն անել:
-Ես կարծում եմ, որ պետք է ընկերություն անեն: Այդպես միմյանց ավելի ճիշտ կհասկանան, ու բեմում էլ ներկայացումները կշահեն:
Դու ունե՞ս ընկերներ թատրոնում:
-Այո, ունեմ: Քիչ են, բայց ունեմ:
Իսկ այդ մրցակցությունը չի՞ խանգարում: Ենթադրենք, դու էլ ես ցանկանում խաղալ տվյալ ներկայացման մեջ գլխավոր դեր, քո ընկերն էլ: Ո՞նց եք կարգավորում, որ և՛ ընկերությունը պահպանվի, և՛ կարիերան:
-Ինձ հետ պատահել է նման բան, երբ նույն դերին ներկայացված ենք եղել ես էլ, ընկերս էլ: Նման դեպքերում մենք ավելի լուրջ ենք մոտենում հարցին, պատասխանատվությունն է բարձրանում: Օրինակ՝ «Չիպոլինո» ներկայացումը: Ես և ընկերս ներկայացման մեջ գխավոր կերպարին ենք կերտում, ու մի քանի օր առաջ հենց ընկերս էր «Չիպոլինո» պարում: Ու երբ նման իրավիճակ է ստեղծվում, մենք փորձում ենք իրար օգտակար լինել, որ նախ ներկայացումը շահի, կերպարը ճիշտ ներկայացվի: Բայց, միևնույն ժամանակ, բոլորս տարբեր ենք, բոլորս տարբեր կերպ ենք պարում, ամեն մեկն իր զգացածով է պարում: Ես օգնում եմ իմ ընկերներին, ու նրանք էլ ինձ են օգնում, խորհուրդներ տալիս:
Մենք շատ հաճախ լսում ենք պարուհիների միջև մրցակցության մասին: Տղա արտիստները սովորաբար ինչի՞ համար են մրցակցում:
-Ես երբեք չեմ համարել, որ մրցակցում եմ որևէ մեկի հետ: Երբեք չեմ մտածում, որ որևէ մեկից լավը լինեմ: Ամեն ինչ անհատական է: Կարող է փորձերին մեկից լավը լինես, տասից՝ վատը, բայց բեմում պետք է լինես լավագույնը: Իսկ եթե բեմում չլինես բոլորից լավը, դա արդեն պարտություն է: Հենց բեմում է մրցակցությունը: Իսկ փորձերին բոլորը հավասար են:
Պատահո՞ւմ է, որ քո տղա գործընկերը որևէ շարժում, թռիչք կամ պտույտ ավելի լավ անի, ու դու անընդհատ աշխատես, որ քեզ մոտ էլ այդ շարժումն ավելի լավ ստացվի:
-Իհարկե, պարողներ կան, որ շարժումներն ավելի լավ են անում, ավելի հստակ են անում: Ես հաճախ նայում եմ արտերկրյա տարբեր արտիստների տեսանյութերն ու փորձում եմ նրանց հասնել ու, ինչու չէ, նաև անցնել: Իսկ մեր թատրոնում մթնոլորտը մի քիչ ուրիշ է: Նախանձ, մրցակցություն չկա: Բայց եթե մրցակցություն լինի էլ, պետք է առողջ լինի: Ես միշտ շատ եմ ուրախանում իմ գործընկերների հաջողություններով:
Ասում են՝ արտիստները փառասեր են: Դու ունե՞ս փառասիրության քո սահմանը:
-Բեմը մի յուրահատուկ վայր է, որը ցանկացած արտիստի տալիս է հնարավորություն դառնալու փառասեր: Բայց եթե պարողը գիտակից է, հասուն, չի թողնի, որ այդպես լինի, մտածի միայն իր «ես»-ի մասին: Եթե արտիստը գնա այդ «ես»-ի ետևից, ամեն ինչ կկորցնի: Ինձ մոտ ներքին զգացողություն կա, որը զսպում է, թույլ չի տալիս իրականությունը կորցնել: Եթե կորցնես իրականությունը, բեմում «պռավալ» կտաս, ու այդ ժամանակ ամեն ինչում կտուժես: Թե՛ կյանքում, թե՛ բեմում զգոնությունը պետք է հաղթի փառասիրությանը:
«Չիպոլինո» բալետ
Դու գլխավոր դերն ես կերտում հայկական առաջին մանկական բալետային ներկայացման մեջ՝ «Չիպոլինոյում»: Ընդհանրապես ավելի հեշտ է կատակերգակա՞ն, թե՞ դրամատիկ դեր կերտելը:
-Երկուսն էլ շատ բարդ են՝ կախված ներքին զգացողությունից, տրամադրությունից: Եթե ներկայացնում ես կերպարը, պետք է ճիշտ ներկայացնես, ուղղակի դուրս գալ ու շարժումներ, թռիչքներ անելը ճիշտ չէ: Եթե Չիպոլինո ես ներկայացնում, ապա պետք է համոզես երեխաներին, որ դու հեքաթի հերոսն ես: Քո կերպարին պետք է հավատան: Կերպարներ կերտելիս հիմնականում կենտրոնանում եմ իմ առաջադրանքի վրա, իմպրովիզներ չեմ անում: Սակայն յուրաքանչյուր կերպարի մեջ իմ ձեռագիրն եմ դնում, որպեսզի այն առանձնանա:
«Չիպոլինո»-ում քո հանդիսատեսը հիմնականում երեխաներն են: Մտածե՞լ ես, որ գուցե հենց քո կատարումից է կախված՝ երեխաները կսիրեն կամ չեն սիրի բալետը:
-Միշտ եմ այդ մասին մտածում: Երեխաներն ամենապատասխանատու, ամենապահանջկոտ հանդիսատեսն են: Նրանց ավելի դժվար է հասկանալ, թե ինչ կերպար ես կերտում, ու դու պետք է այնքան ուշադիր, այնքան պատասխանատու մոտենաս մանկական դերին, յուրաքանչյուր մանրուքի, որ քո փոքրիկ հանդիսատեսը հասկանա, ընկալի, ինչու չէ՝ նաև սիրի բալետը:
«Ռոմեո և Ջուլիետ» բալետ՝ Ռոմեոյի դերում
Մի քանի օր առաջ քեզ մոտ պրեմիերա էր․ դու Ռոմեո ես խաղացել: Ի՞նչ զգացողություններ ես ունեցել:
-Զգացողություններս շատ ուրիշ էին, որովհետև մինչ այդ նույն ներկայացման մեջ պարում էի Տիբալթ, իսկ Տիբալթից հետո Ռոմեո․․․ Շատ տարբեր կերպարներ են: Ռոմեոյի կերպարը մի փոքր փակուղիներ է դնում քո դիմաց՝ երաժշտական պահեր կան, խաղարկային հատվածներ, որ բոլորովին այլ են: Այդ առումով Ռոմեոյի դերում մի փոքր անսովոր էր բեմում:
«Ռոմեո և Ջուլիետ» բալետ՝ Տիբալթի դերում
Գո՞հ ես քո կատարումից:
-Ես երբեք ինձնից գոհ չեմ լինում: Կասեմ, որ վատ չէր: Ես հիմնականում շարժումների վրա չեմ կենտրոնանում, ավելի շատ կերպարի վրա եմ աշխատում, ուսումնասիրում, բացահայտում: Պտույտներ, թռիչքներ, իհարկե, պետք է անեմ, բայց ինձ համար առաջնայինը կերպարն է, որ ճիշտ մարմնավորեմ, ճիշտ հասկանամ ու ամբողջական մատուցեմ:
Հանուն սիրո ինչի՞ ես պատրաստ:
-Չգիտեմ (Ծիծաղում է - Հեղ․): Պարից, բալետից հաստատ չեմ հրաժարվի: Հանուն մեծ սիրո կգնամ խենթ քայլի ու հենց «Ռոմեո և Ջուլիետ» ներկայացման ժամանակ առաջարկություն կանեմ:
Հանուն սիրո բալետից չես հրաժարվի, իսկ հանուն երազանքի դերի ինչի՞ ես պատրաստ:
-Շատ աշխատել, որ հասնես այդ դերին: Ինչ-որ բան հատուկ չեմ անի, բայց պատրաստ եմ անդադար աշխատել, շատ քրտնել հանուն դերի: Ինձ մոտ դաշտը պետք է մաքուր լինի, կեղտոտ գործողությունների հաստատ չեմ գնա, երբե՛ք:
Բացի բալետից, ուրիշ հետաքրքրություններ ունե՞ս:
-Իմ ամբողջ օրը լցված է բալետով, ու այլ հետաքրքրությունների համար, ցավոք, շատ ժամանակ չի մնում: Շատ եմ սիրում ֆուտբոլ դիտել, նաև՝ խաղալ: Բայց խաղում եմ տարվա մեջ երկու-երեք անգամ: Անգլիայի ֆուտբոլի առաջնությունն եմ շատ սիրում, Իտալիայի առաջնությունը: Հենրիխ Մխիթարյանի խաղերն աշխատում եմ բաց չթողնել, կապ չունի, թե որ ակումբում է խաղում: Հպարտանում եմ Հենոյով:
Իսկ բալետի արտիստն իրավունք ունի՞ ֆուտբոլ խաղալու:
-Հենց այդ պատճառով էլ տարվա մեջ երկու-երեք անգամ եմ խաղում (Ծիծաղում է - Հեղ․): Առաջին խաղից հետո ամբողջ մարմինս բռնվում է, որովհետև բոլորովին ուրիշ մկաններ են աշխատում: Մի քանի օր ծռված ես քայլում, հետո անցնում է:
Ստեղծագործական տարին շատ էր պրեմիերաներով: Շուտով «Մարդուկ-Ջարդուկ» ներկայացման մեջ մարմնավորելու ես գլխավոր հերոսին:
-Շատ ոգևորված եմ այդ փաստից, ու անընդհատ մտածում եմ, թե ինչպես եմ ներկայացնելու այդ կերպարը: Հիմա շատ ակտիվ փորձերն են ընթանում, ու ամեն ինչ անելու եմ, որ լավագույն կերպով ներկայացնեմ հայ հանդիսատեսի կողմից շատ սիրված այդ դերը: Ես այս տարվանից շատ գոհ եմ, քանի որ բավական շատ էին պրեմիերաները: Ներկայացումները խիտ էին, գրաֆիկը՝ նույնպես: Հայկական բալետն անընդհատ զարգանում է, ինչը շատ ուրախալի է:
Զրուցեց Հասմիկ Հարությունյանը
Լուսանկարեց Ագնեսա Կիրակոսյանը
Կարող եք կարդալ նաև՝
Սյուզի Փիրումյան․ Ներկայացումից հետո ասացի․ «Պապ, նայի՛ր, աֆիշայի վրա իմ անուն- ազգանունն է գրված»
Րաֆֆի Գալստյան․ Երազում էի դառնալ նախագահ, բայց դարձա բալետի արտիստ
